Konferencja "Poezja w edukacji religijnej"

Prowadził ks. dr Włodzimierz Kujawin

 

Słowa zostały nadużyte, okaleczone, niektóre z nich zabito. Poezja jest powołana do tego, żeby ocalać słowa.

Ks. Janusz Pasierb, tekst odnaleziony po śmierci Poety

<!--break-->

Poezja towarzyszyła człowiekowi od zawsze. Jest szczególnym użyciem słowa, użyciem znaczącym. Tworzy ją nawet dzisiejszy człowiek, choć bardziej jest nastawiony na osiąganie wymiernych korzyści. Także uniwersytety, walcząc o swój byt, prześcigają się w udowadnianiu, że są ośrodkami świetnie dającymi sobie radę w warunkach gospodarki rządzącej się twardymi prawami rynku. Przez wieki miały niekwestionowane zadanie bycia świątynią ducha, miejscem uczenia mądrości, lepszego rozumienia świata i człowieka. Dzisiaj liczy się tylko to, czy absolwenci osiągną sukces, mierzony posadą i pieniędzmi. Mówi o tym także w wywiadzie dla Tygodnika Powszechnego prof. Tadeusz Gadacz, filozof, wykładający na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Martwi się zanikaniem nurtu „mądrościowego” w filozofii, tym, że nie powstają traktaty o szczęściu, o umiejętności kontemplacji, wpadania w zachwyt nad rzeczywistością, a tylko o tym jak tą rzeczywistość przykroić do swoich potrzeb. Ale, choć jest to zaskakujące, prof. Gadacz konkluduje, że w tym wszystkim pozostała poezja. Nie wiem dlaczego, ale przetrwała. To, co mnie ratuje, co ocala moje myślenie, to poezja (TP nr 21/2013).

Oby ocaliła ona także nasze myślenie, myślenie naszych uczniów, ich dążenie do mądrości. Jest nadzieja, że gdzieś w zakamarkach, pokładach naszego człowieczeństwa, na dnie duszy, zapisana jest wrażliwość na słowo. Dlatego tegoroczną konferencję dla katechetów, która odbyła się 6 czerwca 2013 r. w ŁCDNiKP zatytułowaliśmy Poezja w edukacji religijnej. Chcieliśmy zwrócić uwagę naszych nauczycieli na rolę poezji i fenomen poezji w nauczaniu, a szczególnie przekazie wartości najważniejszych.

Poezja jest obecna w historii religii od czasów Króla Dawida. Dawid miał wielu naśladowców, niektórzy nawet podpisywali się jego imieniem. Do dzisiejszego dania Księga Psalmów jest inspiracją dla twórców. Mówiła o tym na naszej konferencji p. Danuta Górecka w referacie zatytułowanym „I w ciemność psalmu pochyla się ciało” … (T. Nowak) O tradycji psalmicznej w poezji polskiej (na przykładzie wierszy L. Staffa, T. Różewicza
i T. Nowaka). Dzięki tej prelekcji mogliśmy uświadomić sobie, jak wielki wpływ na kształtowanie się naszego języka i piśmiennictwa, miały psalmy. W omawianych wierszach bardzo wyraźnie widać też, jak zmieniła się psychika współczesnego człowieka i jego zdolność do percepcji rzeczywistości.

Na szczęście, są wśród nas osoby świadome roli poezji w życiu młodego człowieka. Dowodziły tego wystąpienia kolejnych prelegentów, p. Anny Kwaśniak (ze Szkoły Podstawowej nr 153), p. Beaty Piotrowskiej (ze Szkoły Podstawowej nr 12 w Zgierzu) i p. Jolanty Szatkowskiej (Publiczne Gimnazjum nr 10). Katechetki te prowadzą koła teatralne, organizują przedstawienia, zachęcają uczniów nie tylko do czytania, ale też do pisania poezji. Pani Jolanta Szatkowska sama też tworzy poezję i w 2011r. otrzymała wyróżnienie na Festiwalu Twórczości Nauczycieli.

Niektórzy księża też piszą poezję. Należał do nich Janusz Pasierb, którego sylwetkę i twórczość przybliżyła nam p. Jolanta Bielecka. Wystąpienie obfitowało w starannie dobrane fragmenty poezji ks. Pasierba, które stworzyły atmosferę zadumy i refleksji. Wyłoniła się z nich postać człowieka niezwykle głębokiego, troszczącego się o pełen rozwój duchowy, zarówno dla siebie, jak i dla tych wszystkich , którym służył jako kapłan.

Poetą był też Papież Jan Paweł II, którego bardzo ważne i osobiste dzieło zaprezentowała uczestnikom konferencji pani Ewa Sztombka w wystąpieniu zatytułowanym „Tryptyk rzymski” - poetycka refleksja Jana Pawła II nad własnym losem i nad sensem życia człowieka. Ten wielki Papież, po napisaniu różnych encyklik, listów pasterskich, wygłoszeniu tysięcy homilii, sięgnął po środki wyrazu, które pozbawione naukowych odnośników, trafiają w sedno naszej duszy, poruszają najczulsze jej miejsca. Są czytelne nawet dla tych, którzy nie zwykli wczytywać się w oficjalne dokumenty Kościoła. To dzieło Jana Pawła II zapewne czeka na każdego z naszych uczniów, na każdego z nas, bo zawiera ponadczasowe prawdy.

Na zakończenie konferencji głos zabrała pani Aldona Malinowska, która jako muzyk z wykształcenia, poruszyła tematykę poezji śpiewanej. Szkoda, że czas nam się już kończył i wystąpienie to, zostało z przyczyn organizacyjnych, skrócone.

Tegoroczna konferencja była bardzo bogata w treści i przeżycia duchowe. Musimy ciągle troszczyć się o czytanie dobrych dzieł na zajęciach religii, przygotowywać uczniów do czytania i analizowania ich. Musimy też wspierać próby ich samodzielnego tworzenia. Ważne jest ośmielenie siebie i innych, bo tylko to czego nie próbujemy zrobić, na pewno nam i uczniom się nie uda.

Poezja jest powołana do tego, aby ocalać słowa – powtórzę raz jeszcze za księdzem Pasierbem. My, jako wspierający rozwój duchowy uczniów, towarzyszący im na drodze ku pełni człowieczeństwa, wskazujący drogę do szczęścia, do Boga, winniśmy być sługami słowa. Dlatego nie wolno nam zaprzepaścić żadnej okazji, aby to słowo poznać, przekazać i zrozumieć samemu oraz w miarę naszych możliwości, ułatwić to naszym wychowankom.

 

 

Irena Wolska, doradca metodyczny nauki religii